Daltononderwijs

Dalton IKC Zeven Zeeën werkt volgens het Dalton Plan. Waar hieronder gesproken wordt over Dalton-onderwijs,dan hebben wij het niet alleen over de school maar over de school,de voorschool, peutercombi en de opvang. Samen werken we volgens het Dalton Plan. Helen Parkhurst (1887-1974) is de grondlegger van het Daltononderwijs. Zelf zegt zij over deze onderwijsvorm: Dalton is geen methode, geen systeem maar een beïnvloeding.

Parkhurst wil van kinderen mensen maken die onbevreesd in het leven staan, vol van zelfvertrouwen, creatief, initiatiefrijk, sociaal en die hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. ‘Fearless human beings’ is de wat ouderwetse term die ze daarvoor gebruikt. Dat soort mensen heeft de maatschappij volgens haar nodig, mensen die willen samenwerken en zo de maatschappij willen dienen bij het oplossen van de grote politieke en sociale problemen.

Het daltononderwijs van nu is niet hetzelfde als het Dalton Plan van Parkhurst. De praktijk van nu ziet er niet hetzelfde uit als de praktijk van toen, Parkhurst benadrukte dat er met haar gedachtegoed geëxperimenteerd moest worden,dat is de essentie van haar ideeën. Het daltononderwijs van nu ziet er dan ook anders uit dan het daltononderwijs van haarzelf, een kleine honderd jaar geleden.

Missie Daltononderwijs

“Daltononderwijs is iedere leerling gegund”

Daltononderwijs staat voor een brede vorming (zowel cognitief, cultureel, sportief en sociaal-emotioneel) die bijdraagt aan een sterke persoonsontwikkeling.

Daltononderwijs is adaptief onderwijs dat leerlingen past en uitnodigt om op basis van (zelf)vertrouwen uitdagingen aan te gaan om zich verder te ontwikkelen.

Het kritisch onderzoekend benaderen van moderne ontwikkelingen en inzichten is op een daltonschool vanzelfsprekend. Daarmee gaat het daltononderwijs voortdurend met zijn tijd mee, zonder de doelmatigheid van onderwijs en de inbreng van een ondernemende leerling uit het oog te verliezen.

Visie Daltononderwijs

“De opbrengst, dat ben ik”

Het daltononderwijs geeft inhoud aan een brede vorming waarbij intellectuele- en creatieve groei in evenwicht zijn met sociale en persoonlijke groei. Een leerling wordt uitgedaagd het beste uit zichzelf te halen.

Het daltononderwijs biedt daartoe een leef- en leeromgeving waar leerlingen worden uitgedaagd zich te ontwikkelen tot mensen zonder vrees met een kritische en democratische grondhouding.

Het daltononderwijs wil een wezenlijke bijdrage leveren aan haar leerlingen om hen in staat te stellen te kunnen functioneren in een complexe samenleving door ondernemend en zelfverantwoordelijk te zijn in het leven, in het werken en in het samenleven.

Doel Daltononderwijs

“The fearless human being”

Het daltononderwijs stelt zich ten doel om het onderwijs efficiënter in te richten door de kerndoelen met betrekking tot de leerinhouden van het onderwijs af te stemmen op de behoeften, interesses en competenties van leerlingen.

Een daltonleerkracht en pedagogisch medewerker leidt dit leerproces waar het nodig is en begeleidt het waar dat kan. Hij of zij stelt zich ten doel om het zelf werken en het met elkaar werken van leerlingen in een veilig pedagogisch klimaat te bevorderen door hen daartoe de ruimte te geven.

Een daltonleerling stelt zich ten doel om op een ondernemende en onbevreesde wijze zich kennis en vaardigheden eigen te maken.

De vijf kernwaarden

Samenwerking

“The school functions as a social community”

Dalton IKC Zeven Zeeën is een leefgemeenschap waar leerlingen, leerkrachten, pedagogisch medewerkers, ouders, schoolleiding en bestuur op een natuurlijke en gestructureerde wijze samen leven en werken. Dalton IKC Zeven Zeeën is ook een leeromgeving waar leerlingen, leerkrachten en pedagogisch medewerkers iets van en met elkaar leren. Doordat leerlingen samen met leerkrachten, pedagogisch medewerkers en medeleerlingen aan hun leertaken werken, leren zij met elkaar om te gaan en leren zij dat zij elkaar kunnen helpen. Het verwerven van kennis en vaardigheden in samenwerking met anderen kan het leren vergemakkelijken. Leerlingen leren dat er verschillen bestaan tussen mensen. Ze leren naar elkaar te luisteren en respect te hebben voor elkaar. Als leerlingen met elkaar samenwerken, ontwikkelen ze sociale vaardigheden en leren ze reflecteren op de manier waarop ze leren, zoals het beoordelen van een eigen inbreng en die van een medeleerlingen, het aangaan van de dialoog, het leren omgaan met teleurstellingen en het ervaren van een meeropbrengst uit de samenwerking.

Vrijheid en Verantwoordelijkheid

“Freedom en responsibility together perform the miracle”

Vrijheid is noodzakelijk om eigen keuzes te kunnen maken en eigen wegen te vinden. Vrijheid op Dalton IKC Zeven Zeeën is de gelegenheid krijgen om het taakwerk zelf te organiseren. De opgegeven leerstof en de eisen die daaraan worden gesteld, de tijdslimiet, de werkafspraken en de schoolregels vormen de grenzen waarbinnen de leerlingen hun vrijheid leren gebruiken. Een leerling leert verantwoordelijkheid voor zichzelf en zijn omgeving te dragen, als zijn omgeving hem daarvoor de ruimte en mogelijkheden biedt. Door leerlingen meer vrijheid te bieden kunnen zij eigen keuzes maken en een actieve leerhouding ontwikkelen. Maar vrijheid betekent niet dat alles zomaar kan en mag. Het is een taak van de leerkracht en pedagogisch medewerker om iedere leerling een structuur te bieden om vrijheid binnen grenzen te leren hanteren. Leerlingen krijgen de ruimte om te ontdekken en te experimenteren, maar worden tegelijk ook geconfronteerd met de relatie tussen wat ze doen en wat dat oplevert. Dat is voor leerlingen een geleidelijk leerproces, waarin zelfkennis en zelfinschatting een grote rol spelen.

Effectiviteit

Dalton is een “Efficiency measure” 

Dalton is een maatregel om effectiever te werken: ‘a simple and economic reorganization of the school‘. Dalton IKC Zeven Zeeën onderschrijft de ideeën van Parkhurst hierover. Zij wil met haar Dalton Plan het schoolse leren doelmatiger maken. Daarom zijn effectiviteit en efficiency al vanaf het begin twee belangrijke begrippen. Effectiviteit en efficiency vooronderstellen duidelijkheid over de onderwijsopbrengsten. Parkhurst vindt dat het onderwijs een brede functie heeft. Onderwijs behoort kinderen en jeugdigen ook cultureel en moreel te vormen, zodat ze zelfredzaam en sociaal verantwoordelijk worden: geoefend in, gewend aan en voorbereid op leven, werken en samenleven. Het daltononderwijs is gericht op een effectieve inzet van tijd, menskracht en middelen. Parkhurst wil omwille van de efficiency leerlingen juist verantwoordelijkheid in handen geven. Zij stelt dat als leerlingen een taak krijgen, waar zij verantwoordelijkheid voor dragen en die ze in vrijheid zelf plannen en uitvoeren, het onderwijs dan veel effectiever is dan het stilzit- en luisteronderwijs dat zij zelf doorlopen heeft. Parkhurst maakt in haar Dalton Plan van kinderen als het ware kleine ondernemers, die verantwoordelijkheid leren dragen voor het schoolwerk, hun eigen werk, dat ze in vrijheid uitvoeren.

Zelfstandigheid

“Experience is the best and indeed the only real teacher”

Zelfstandig leren en werken op Dalton IKC Zeven Zeeën is actief leren en werken. Een leerling wil doelgericht werken aan een taak of opdracht en is in staat om tijdens dit leerproces hulp te zoeken indien noodzakelijk. Deze manier van werken stimuleert het probleemoplossend denken van leerlingen. Om later als volwassene goed te kunnen functioneren moet een leerling leren beoordelen welke beslissingen hij/zij moet nemen en wat de gevolgen daarvan zijn. De keuzevrijheid dwingt een leerling tot het nemen van zelfstandige beslissingen die voor hem effectief en verantwoord zijn.

Reflectie

“I would be the first to hear welcome criticism”

Reflexiviteit, nadenken over je eigen gedrag en je eigen werk, is op Dalton IKC Zeven Zeeën belangrijk. Leerlingen maken vooraf een inschatting van de moeilijkheidsgraad en de tijd van de opdrachten. Achteraf wordt hierover ook een feitelijke beoordeling gegeven en worden in gesprekjes regelmatig de inschattingen vooraf en de feitelijke beoordelingen achteraf met elkaar vergeleken. In zulke gesprekjes kan er dan bijvoorbeeld aandacht geschonken worden aan het feit waarom een kind steeds de rekenopgaven in de weektaak vooraf moeilijker inschat dan ze (achteraf) blijken te zijn. Op andere aspecten van het werken in de klas wordt op een soortgelijke wijze gereflecteerd. Zo wordt geleidelijk de vaardigheid in het zelfstandig werken en het samenwerken opgebouwd. Het kritisch benaderen van onderwijskundige ontwikkelingen en inzichten is op Dalton IKC Zeven Zeeën vanzelfsprekend. Iedere leerkracht en pedagogisch medewerker reflecteert op zijn/haar onderwijspraktijk en professioneel handelen. Ook op schoolniveau vindt reflectie over de kwaliteit van het daltononderwijs voortdurend plaats.

Voor meer informatie over het Daltononderwijs zie de website van de Nederlandse Daltonvereniging.

Link naar Handboek Dalton IKC Zeven Zeeën